Tập quán và văn hóa kinh doanh ở Philippines (kỳ 1)
Tại Philippines, các hoạt động kinh doanh được tiến hành trong một môi trường cởi mở và thân thiện, nơi việc xây dựng mối quan hệ cá nhân được ưu tiên hàng đầu. Khác với phương Tây, các doanh nhân Philippines thường không đi thẳng vào vấn đề mà dành thời gian tạo dựng sự thân tình qua các cuộc trò chuyện về đời tư.
Môi trường làm việc
Môi trường làm việc tại Philippines được định hình bởi sự tôn trọng các mối quan hệ cá nhân và hệ thống phân cấp xã hội. Người lao động Philippines coi trọng sự tự chủ và đặc biệt tránh các tình huống xung đột. Do đó, họ thường chọn cách phản hồi lịch sự thay vì chỉ trích trực tiếp, điều này khiến cho từ “vâng” trong giao tiếp của họ có thể trở nên đa nghĩa, không phải lúc nào cũng biểu thị sự đồng thuận.
Sự tôn trọng cấp bậc này cũng được thể hiện qua cách xưng hô. Việc sử dụng các chức danh như “Kiến trúc sư”, “Luật sư”, hay “Tiến sĩ” là phổ biến. Dù trong các mối quan hệ kinh doanh thông thường, việc chuyển sang gọi tên riêng diễn ra khá nhanh chóng, nhưng khi tiếp xúc với quan chức chính phủ cấp cao, việc duy trì các danh xưng trang trọng như “Bộ trưởng” hay “Giám đốc” là quy tắc cần tuân thủ nghiêm ngặt để thể hiện sự kính trọng.
Thời gian
Tại Philippines, việc tuân thủ giờ giấc trong các cuộc họp không được xem là yếu tố bắt buộc một cách tuyệt đối. Sự chậm trễ có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như giao thông, thời tiết, hoặc những thay đổi lịch trình vào phút chót, đặc biệt là trong các cuộc gặp với quan chức cấp cao hoặc nhân vật quan trọng. Trong trường hợp này, thông lệ chuyên nghiệp là đối tác Philippines hoặc trợ lý của họ sẽ gọi điện thông báo về sự chậm trễ.
Trao đổi danh thiếp
Trao đổi danh thiếp (ưu tiên loại có ghi rõ chức danh) là một thủ tục cơ bản khi gặp gỡ đối tác tại Philippines, tuy nhiên nghi thức này không quá câu nệ như ở một số quốc gia châu Á khác. Đặc biệt, khi một đối tác chủ động cung cấp số điện thoại cá nhân không có trên danh thiếp, đây là một tín hiệu rất tích cực. Hành động này ngầm thể hiện một lời mời xây dựng mối quan hệ gần gũi và tin cậy hơn.
Phong cách nói chuyện - Giao tiếp
Văn hóa giao tiếp tại Philippines mang tính đa dạng và chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi các yếu tố như địa vị xã hội, xuất thân, tuổi tác và giới tính. Những yếu tố này quy định mức độ thân mật, giọng điệu và ngôn ngữ cơ thể trong các cuộc đối thoại.
Một đặc điểm nổi bật trong giao tiếp của người Philippines là xu hướng duy trì sự hòa hảo và tránh gây mất lòng. Do đó, họ rất hiếm khi sử dụng câu trả lời “không” một cách trực tiếp đối với các đề nghị hoặc câu hỏi. Thay vào đó, họ ưu tiên sử dụng các cách diễn đạt mang tính tương đối như “có lẽ”, “tôi sẽ xem xét” hoặc “tôi sẽ cố gắng”. Mọi quan điểm và ý kiến đều được trình bày một cách khéo léo, mang tính ngoại giao cao.
Trong các cuộc trò chuyện, việc hỏi và trả lời về tuổi tác được xem là điều bình thường và không bị coi là nhạy cảm. Tuy nhiên, khi giao tiếp với người lớn tuổi hoặc người có địa vị cao, việc sử dụng cách nói trang trọng là một quy tắc quan trọng để thể hiện sự kính trọng.
Về mặt tiếp xúc cơ thể, bắt tay là hình thức chào hỏi phổ biến khi giới thiệu hoặc chào đón, áp dụng cho cả nam và nữ. Mặc dù vậy, các cử chỉ thể hiện sự thân mật hơn giữa hai giới thường không được khuyến khích trong các bối cảnh công cộng và công sở.
Đối với các mối quan hệ kinh doanh, đối tác Philippines thường chủ động hỏi về các vấn đề cá nhân như gia đình, tình trạng hôn nhân, và sở thích. Việc cởi mở chia sẻ về những chủ đề này được coi là một phương thức hiệu quả để xây dựng sự tin cậy và mối quan hệ thân tình.
Nghi thức quản lý trong môi trường công sở cũng có những đặc thù riêng. Khi cần góp ý hoặc phê bình một nhân viên, thông lệ là thực hiện việc này một cách riêng tư. Cuộc trao đổi cần được tiến hành với thái độ lịch sự, mang tính xây dựng. Đặc biệt, việc kết thúc buổi làm việc bằng những lời hỏi thăm chân thành đến gia đình nhân viên được xem là một hành động khéo léo, giúp thể hiện sự quan tâm của cấp quản lý và duy trì mối quan hệ tốt đẹp.